Salgın Ekibi: Çalışan temsilcisi, ve ilk yardım eğitimi almış sertifikalı personel oluşan; resmi duyuruları takip etme, değerlendirme yapan, müdahale programını yapan ve kontrol eden, Sağlık Bakanlığı ile iletişime geçilmesini sağlayan kişilerden oluşan ekiptir.
Salgın: Bir enfeksiyon hastalığının belirli bir toplumda, bölgede veya mevsimde beklenen normal sıklığından net biçimde daha fazla görülmesi olarak tanımlanır.
Pandemi: Dünyada eş zamanlı olarak çok yaygın bir şekilde çok fazla sayıda insanı tehdit eden bulaşıcı hastalıklara verilen isim. Covit 19: Yeni koronavirüsün neden olduğu hastalığa verilen isim. İlk olarak 2019 sonlarında Çin'de tespit edildi. Hastalığın kaynağı, 7
Ocak 2020’de etken daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir koronavirüs olarak tanımlandı. Daha sonra bu virüsün sebep olduğu hastalığın adı COVID-19 olarak kabul edildi. Virüsün kökeni ise henüz netlik kazanmadı.
Karantina : Bulaşıcı bir hastalığın yaygın olduğu kaynaktan (yer, ülke) gelen kişilerin, geçici olarak bir yerde 14 gün tutulup gözlemlenmesi biçiminde uygulanan sağlık önlemi.
Kontaminasyon: Temiz bir ortama çeşitli etkenlerin bulaşarak temiz bölgeyi kirletmesine verilen addır. Kontaminasyona uğrayan maddelere kontamine olmuş madde denir. Hijyen İstasyonu: Çalışanların ortak kulandığı tuvalet, mutfak, ofis gibi alanlarda ve izolasyon için belirlenen odada bulunan maske, eldiven, peçete, dezenfektan, kolonya, peçete, ateş ölçer bulunan kutu
DSÖ: Dünya Sağlık Örgütü
AMAÇ Ulusal veya uluslararası salgın dönemlerinde, acil durum uygulama yöntemlerini belirlemektir.
SALGIN HASTALIK TEDBİRLERİ
Bulaşıcı hastalık, salgın, Pandemi durumlarında, kurumda etkin mücadele programı için; bir ekip oluşturulur ve çalışmalar bu ekip tarafından yürütülür.
Bu ekip;
Hijyen tedbirlerini ve formlarını takip eder.
Maske kullanımı, sosyal mesafe, el yıkama konularında eğitimler verir, görseller hazırlar.
Acil eylem planı oluşturur ve çalışanları bilgilendirir.
DSÖ, Sağlık Bakanlığı, Unicef, Unesco gibi sayfaları takip eder.
Tüm alanların sürekli havalandırıldığını takip ve kontrol eder.
Ailelerden yurt dışına giden, etrafında, ailesinde Covid 19 olanlarla ilgili güncel bilgi toplar.
Şüpheli vakalarda izolasyon ve karantina prosedürünün oluşturulması için Sağlık Bakanlığı’na bağlı en yakın hastane ile iletişime geçilmesini sağlayacaktır (En yakın hastane ya da Alo 184 hattı).
Gerekli hallerde çalışanlar ve veliler için eğitimler düzenlenir. Personelin, temel el hijyeni, maske kullanımı, salgın semptomları konularında hizmet içi eğitim alması sağlanır, afişler, el broşürleri hazırlanır, okulun görünen yerlerine asılır.
Çocuklara da oyunlarla bu süreçle ilgili eğitsel etkinlikler hazırlanır.
COVID-19 ile ilgili tehlikeler belirlenerek ayrı bir risk değerlendirmesi yapılır.
Salgını önlemenin en iyi yolu bakteri ve virüse maruz kalmaktan kaçınmaktır. Salgın/COVID-19’un kuruma ulaşmaması için önleyici tedbirler derhal alınır, alınan tedbirler salgın/ COVID-19'un yayılmasını engeller veya yavaşlatır. Kurumda tedbiren aşağıdaki hususlar dikkate alınır;
Çalışanlar, kuruma girmeden ve çalışma sırasında, sıklıkla, en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla ellerini yıkamaları konusunda bilgilendirilir. Su ve sabuna erişim olmadığı takdirde alkol bazlı el dezenfektanı kullanılır, dezenfektan ve diğer ihtiyaçlardan oluşan hijyen istasyonları, ortak alanlarda bulundurulur.
Çalışanların kişisel temizliğine ve hijyenine özen göstermesi beklenir. Okula gelince farklı gömlek giymeleri sağlanır. Çalışan işe başlamadan önce/ çocuklar okula geldiklerinde temassız ateş vücut ısıları kontrol edilir ve ateşi 37,5 ve üzeri olanların takibi yapılır, istirahate yollanır. Çalışanlar ve çocuklar ile iletişimde sosyal mesafeye özen gösterilmesi sağlanır.
Kullanılan bilgisayar, tablet ya da başka iş aletlerini kullanmadan önce ve kullandıktan sonra dezenfekte eder.
Kullanılan maske, eldiven ve diğer riskli malzemeleri temassız çöp kutularına, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre atar.
Gruplar 10 çocuk ile sınırlandırılır; sosyal mesafeye uygun sınıf düzenlemeleri yapılır. Uykuda 1,5 metre aralıkla ayakuçlu başuçlu uyuma sağlanır.
Grupların başka gruplarla etkileşimi önlenir, gruplar arası geçişe izin verilmez.
Oyuncaklar dönüşümlü kullanılır. Kullanılan oyuncaklar her akşam dezenfekte edilir.
Öksürük ve hapşırma kurallarını içeren ve el hijyeninin önemini anlatan afiş/poster/talimatlar kurumun girişine ve herkesin görebileceği diğer alanlara asılır.
Çalışanlar ve çocuklar için tek kullanımlık mendiller ve riskli atıklar için ayrı çöp kutuları/torbaları sağlanır.
Çalışanlar zorunlu olmadıkça seyahat etmez, edildiğinde kuruma bilgi verecektir.
Çalışanlar, herhangi bir ateş, halsizlik, öksürük semptomu hissederse, derhal salgın ekibine haber verir.
Kurumda salgın hastalık/ COVID-19 olduğu tespit edilirse, diğer çalışanlar/ veliler salgın/COVID-19'a maruz kalma olasılıkları konusunda bilgilendirilir ve sağlık kuruluşları ile irtibata geçilir.
Velilerin sosyal mesafeye uyarak, belli bir alana kadar gelmesi sağlanır. Bir süre veli toplantısı, doğum günü, özel gün, sergi vb etkinlikler yapılmaz. Çalışanların ziyaretçi kabulü ve kargo kabulü olmaz.
Sağlık Bakanlığı’nın tavsiyeleri doğrultusunda gerekli ek önlemler alınır. Kurumda mümkün olduğunca personelin yakın temasta bulunmaları ve ekipman, araç, gereçlerin ortak kullanılması önlenir. (Klavye, ekipman, çay-kahve)
Yüzeylerin, ekipmanın ve çalışma ortamının diğer öğelerinin rutin olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi, dahil olmak üzere düzenli temizlik uygulamaları sürdürülür. Temizlik çalışanları eldiven ve maske kullanır ve farklı alanlara geçerken değiştirir.
Çalışma alanları, lavabo, tuvalet, banyo, merdiven korkulukları, musluk, yemekhaneler, uyku ve dinlenme alanları, giyinme ve soyunma alanları, kapı, gibi ortak kullanım alanlarında hijyen şartlarına uyulur.
Çok sıklıkla havalandırma sağlanır, çocuklar grup grup çıkarak, azami sürelerde bahçeden yararlanır.
Kuruma dışardan ziyaretler kısıtlanır, acil olmayan ziyaretler ve dışardan alınan hizmetlerde acil olmayanlar iptal edilir. Kurumu ziyaret edilmesi gereken durumlarda, denetimlerde; herkesin el yıkama yerlerine erişiminin olması sağlanır. El yıkama mümkün değilse, Sağlık
Bakanlığı’nın önerilerine uygun el dezenfektanı hazır bulundurulmalıdır.
TAVSİYELER
Her tür giriş çıkış ziyaretçi ve her gün çocuk, veli ve çalışanların ateşi ve Bilim Kurulu’nun önerdiği; maske kullanım sıklığı puantajla takip edilir.
Toplu gezi organizasyonları ertelenir. Gidilmesi gereken durumlarda servis araçlarının özellikle sık temas edilen yüzeyleri başta olmak üzere temizlik ve hijyeni sağlanır.
Çocukların kullandığı makas, boya gibi malzemeler özelleştirilir, birbirlerinin malzemelerinin kullanımı engellenir.
Yurtdışından dönen kişilerin ve onların çocuklarının kuruma kabulünden kaçınılır ve Sağlık Bakanlığı’nın 14 Gün Kuralına uyma kuralı uygulanır.
Sık aralıklarla mekanlar doğal yolla havalandırılır. Yemekhanelerde ve diğer ortak alanlarda havalandırma ve hijyen sağlanır. Aynı anda yemek yiyen, dinlenen çalışan sayısı azaltılır, çocuklar arası sosyal mesafe sağlanır veya pandemi süresince yemekler sınıflarda yenebilir.
Olabildiğince esnek çalışma saatleri, şartları sağlanır.
Ortak kullanılan yemekhane, oyun salonu, tuvalet gibi alanlarda hijyen istasyonları kurulur, bu istasyonlarda %70 Alkol içeren el dezenfektanı, maske, kolonya, el kremi, tek kullanımlık mendil bulundurulur.
Ev-okul eşya gidiş gelişi önlenir, mecbur hallerde gerekli önlemler alınarak, kolonya ya da dezenfektanla silinerek okula gelen malzemeler alınır.
İş giysileri ve koruyucu ekipmanlar, çalışma alanından ayrılmadan önce çıkarılır ve diğer giysilerden ayrı bir yerde muhafaza edilmesi sağlanır. Kirlenmiş bu giysilerin ve koruyucu ekipmanların bakteri ve/veya virüsten arındırılarak temizliği sağlanır.
Bulaşı şüphesi olan kişilerle doğrudan temas veya kontaminasyon riski bulunan çalışma ortamlarında, çalışanların tam kapalı göz koruyucu veya yüz koruyucu/siperlik (EN-166), koruyucu kıyafet (EN-14126), solunum koruyucu (EN-149/FFP2 veya FFP3) ventilsiz maskelerin ve eldivenlerin (EN ISO 374-5 ve virüs piktogramlı) kullanılması sağlanır.
Covid-19 virüsüne karşı koruma amaçlı “tekrar kullanılamaz” anlamına gelen “NR” işareti bulunan maskelerin bulundurulur. Kurumda çalışanlara uygulamalı etkin maske kullanımı ve Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında atık yönetimi eğitimleri verilir ve hijyen konusunda farkındalıkları artırılır.
Kuruluşun hafta sonları çalışanlarca ya da firmalarca dezenfekte edilerek, kayıt altına alınması sağlanır.
65 yaş üstü ve kronik rahatsızlığı olanlar idari izne ya da ücretsiz izne yollanır.
Her çalışan için; aşağıdaki bildirimi almanız ve bu yazıyı okuyup anladıklarına ilişkin imza almanız önerilmektedir.
Ayrıca; çalışanlar işe gelirken; toplu taşıtlarda eldiven ve maske kullanacak, gerekli durumlarda dezenfektan kullanacaktır. Kurumdaki öğrencilerle temas etmeden Sağlık Bakanlığı’nın standartlarına göre her türlü temizlik işlemini tamamlayacaktır. Yukarıda belirtilen Kurallar dışında, Personel kişisel olarak, Covit 19 virüsünün yaratacağı her türlü olumsuz etkiyi önlemek için gereken özeni gösterecek olup, durumun sağlık sorunu olması ve hem Personeli hem de çevresini ilgilendirmesi açısından özel olarak önlem ve kurallara uyacaktır.
SALGIN HASTALIK/ COVİD19 KARŞI KORUMA TEDBİRLERİ
Sivil Savunma Planı’na eklenen önlemler okula görünür bir yere asılır.
Personelin Salgın Hastalık/ Covid-19, bulaşma yolları (hava yoluyla, temas yoluyla, solunum yoluyla), korunma yolları hakkında bilgilendirilme yapılır.
Salgın Hastalık/ Covid-19 ile ilgili müdahale programı geliştirilir, alınacak tedbirlerle ilgili çalışmaları yürütecek, kurumdaki hijyen ve temizlik konularında gerekli çalışmaları organize edecek, Kurum içi ve kurum dışı iletişimi koordine edecek, Acil durum eylem planını güncel tutacak bir ekip kurulur.
Salgın Hastalık/ Covid-19'a karşı planlanmış eylem planı oluşturulur.
Çalışanlara, kuruluş binasına, çocuklara, ailelere karşı alınacak önlemler/tedbirler ve uygulamalar belirlenir, talimata dönüştürülür. Talimat tüm çalışanlara eğitimlerle aktarılır.
Personelin, temel el hijyeni, maske kullanımı, salgın semptomları konularında hizmet içi eğitim alması sağlanır, afişler, el broşürleri hazırlanır, okulun görünen yerlerine asılır.
Personelin gün içinde dışarı çıkması önlenir.
Çalışanların maske değiştirmesi çizelge ile kontrol edilir.
Aşçı ve temizlik görevlileri; bone, eldiven, maske kullanımı gerekmektedir.
Temizlik görevlilerince biyolojik atıklar için ayrı bir torba oluşturulur, dokunulmaz. Tüm personel kullandıkları maske, bone ve eldiveni bu torbaya atarlar.
Kullanılan oyuncaklar her gün dezenfekte edilir.
Kuruluşun hafta sonları çalışanlarca ya da firmalarca dezenfekte edilerek, kayıt altına alınması sağlanır.
Ortak kullanılan yemekhane, oyun salonu, tuvalet gibi alanlarda çocukların erişemeyeceği yükseklikte hijyen istasyonları kurulur, bu istasyonlarda %70 Alkol içeren el dezenfektanı, maske, el kremi, tek kullanımlık mendil bulundurulur.
Çocukların, velilerin, çalışanların kuruluşa girerken kolonya kullanması ve girince sabun ile ellerinin yıkanması sağlanır, ateşi ölçülür. 15. Çocukların salgın hastalık/ Covid-19 korunmak için 20 saniye süre ile el yıkama ritüeli oluşturulması sağlanır.
Çocuklarla kollarını açarak mesafeli oturma çalışılması (kanat çırpmak gibi) yapılır. Her alanda oyun ve etkinliklerle sosyal mesafe kavramının verilmesi sağlanır.
Bireysel veli görüşmelerinde randevu sistemi uygulanır, aynı anda bir aileden fazlası kabul edilemez.
SALGIN HASTALIK/ COVİD-19 VUKUUNDA YAPILACAK İŞLER
Hastalık şüphesi bulunan personel/ çocuğa (ateş veya akut solunum yolu hastalığı belirti ve bulgularından en az birinin görülmesi, Semptomların başlamasından önceki 14 gün içersinde kendisi veya yakınının yurt dışında bulunma öyküsü bulunması) maske takılır, izolasyon odasına alınır, salgın hastalık müdahale ekibi ile iletişime geçilir.
Salgın hastalık müdahale ekibi Covid-19 şüphesi bulunan personel/ çocuk öncelikli olarak yakınları ile iletişime geçilir, "Alo 184" hattı ya da en yakın hastane aranarak durumla ilgili bilgilendirmede bulunun.
Covid-19 Tanımlandığı anda İl Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimi bilgilendirin.
COVID-19 vakası tanısı konmuş, tedavisi başlamış personel/ çocuk ile temas eden tüm kişiler listelenir, Sağlık Bakanlığı’na bu listeyi bildirilir.
Kurumda yaşanan durum ve riskleri ile ilgili bilgilendirme yapılır.
İyileşme sorası tekrar kuruma dönmek isteyen personel/ çocuktan uygulanan iki testin negatif çıktığına dair tahlil sonucu ve doktor tarafından personel için "çalışabilir", çocuk için ise "kreşe devam etmesinde sakınca yoktur" yazısının yazılıp, onaylanmış olarak gelmesini istenir.
SALGIN HASTALIK/ COVİD-19'A KARŞI GENEL İHTİYATİ TEDBİRLER
Kuruluşun hafta sonları çalışanlarca ya da firmalarca dezenfekte edilerek, kayıt altına alınması,
Kişiler ile teması azaltmak adına kuruluş bahçe kapısında çizgi ile veli alanının belirlenmesi.
Kuruma çocuk kabulünün 0-3 ve 3-6 giriş alanından olacak şekilde planlanması.
Grup sayılarının 10 çocuk ile sınırlanması.
Kurumda çalışan personelin okula maske ile gelmesi, girişte maske yenilemesi ve kıyafetini değiştirmesi, gün içinde en az 3 defa maske değişimi.
Personel/ çocuğun el yıkama ve hijyen konularında eğitilmesi, programda buna yönelik etkinliklere yer verilmesi.
Solunum yolu ile bulaşma durumuna karşı, korunma önlemleri, maske kullanımı konusunda eğitim alınması kurumda ilgili yerlere bu konuda görseller asılması.
Hastalıktan korunmak için kişiler arası sosyal mesafeye dikkat edilmesi ve bunun çocuklara etkinliklerle öğretilmesi.
Okulda sınıf düzenine geçilerek, atölyeler arası rotasyon uygulamasının kaldırılması, çocukla temas eden kişi ve malzeme (makas, boya vb) sayısının minimum seviyede tutulması.
Kuruma dışardan alınan hizmetlerin, salgın süresince uygulamadan kaldırılması, olası bulaşma riskinin azaltılması.
Özel gün kutlama, sergi vb. ailelerle gerçekleşen etkinliklerin kaldırılması, toplantıların video/ tele konferans şeklinde yürütülmesi.
Okul aile arasında değiş/ tokuş gerektiren tüm uygulamaların kaldırılması.
Ailelerden nevresim ve haftalık yedek kıyafet alımlarının Cuma gününe alınması.
Çocuğun okulda bulunma süresini kısaltmaya yönelik açılış ve kapanış saatlerini yarım saat öne çekilmesi.
Temizlik personeline temizlik ve hijyen konularında eğitim verilmesi, eldiven değişiminin sağlanması; sık kullanılan yerlerin sık dezenfekte edilmesi, bunların kayıt altına alınması.
Kişisel hijyene dikkat edilmesi, günlük kıyafet değişimi konularında personelin bilgilendirilmesi.
Kurum için yapılacak tüm satın alma işlerinin hafta sonuna planlanması.
Satın alınan ürün/ malzemelerin gerekli hijyen koşullarını sağladıktan sonra ilgili yerlere/ depolara kaldırılması.
Rehberlik birimince süreç yönetimine yönelik ailelere destek verecek bir ekip kurulması.